Alleen op de ward
Door: Guido
Blijf op de hoogte en volg Guido
02 April 2014 | Malawi, Thyolo
"Wat moeten we doen?" vraagt de verpleegkundige. Voor mij ligt een jonge man op zijn zij op een brancard, rug gebogen en knieën opgetrokken. Zijn gezicht zit onder het bloed en zijn linkeroog is gezwollen. Op de grond ligt bloederig braaksel. Eerst maar eens kijken wat ze er op de spoedeisende hulp van hebben gemaakt. "Waar is de opnamestatus?" vraag ik. Ze trekt een verfrommeld papiertje onder de benen van de man vandaan. Man, 26 jaar, houthakker, onder een boom
terecht gekomen. Gezwollen oog, chest 'NAD', abdomen 'NAD'. NAD betekent 'no abnormalities detected'. Je weet nooit zeker of er ook echt lichamelijk onderzoek verricht is. Belangrijke gegevens als bloeddruk en polsfrequentie missen. Dan maar naar de conclusie en het beleid. Differential diagnosis: traumatic cellulitis. Nooit van gehoord, een traumatische ontsteking. In ieder geval heeft het de medewerker van de spoedeisende hulp niet belet om te behandelen met het zwaarste antibioticum dat ze hier hebben.
Het is 3 uur in de middag en ik ben de enige die nog op de ward is. Ook op de surgical side, waar deze man moet worden opgenomen, zijn geen medical assistents of clinical officers te bekennen. Dan maar Yentl erbij halen, die nu vlakbij op de female ward werkt. Dan kan ik tenminste met iemand overleggen. Nadat we de man hebben nagekeken en geconcludeerd dat hij nu stabiel is, sturen we hem naar de Radiology voor een röntgenfoto en een echo: we moeten in ieder geval uitsluiten
dat er een klaplong of een scheur in de milt (miltruptuur) is, want
dan kan het snel bergafwaarts gaan.
De röntgenfoto is prima, maar bij het verslag van de echo is te lezen dat er vocht in de buikholte te zien is. De lever en milt zijn niet goed te onderscheiden. '? rupture' staat bij de conclusie. Shit. Nog eens de bloeddruk en polsfrequentie meten: die zijn in orde. Wat nu? Als er een miltruptuur is, moet de man met spoed geopereerd worden. Dat doen we hier alleen bij keizersnedes, dus dan moeten we een ambulance naar Blantyre sturen. "Kan ik met iemand overleggen?" vraag ik de verpleegkundige. Ze pakt de telefoon en begint te bellen. Er wordt niet opgenomen en ze probeert een ander nummer. "Ze zeggen dat
er iemand aangewezen moet zijn om te superviseren," zegt ze. Ze weet verder ook niet wie ze moet bellen. Enigszins gefrustreerd loop ik naar de hostels op het ziekenhuisterrein. In zijn kamer vind ik Emmanuel, de intern clinical officer met wie ik vanochtend de ward round deed en die nu tv zit te kijken. Op zijn slippers loopt hij achter me aan naar de ward.
Nadat we de man samen hebben bekeken, zegt hij: "De bloeddruk is nu goed en zijn buik is volledig soepel, dus ik denk niet dat hij een miltruptuur heeft." Zit wat in, maar moeten we de uitslag van de echo helemaal naast ons neerleggen? We besluiten de verpleegkundigen te instrueren om de bloeddruk de komende tijd elk uur te meten, en bij een duidelijke daling de dienstdoende te bellen.
's Avonds krijg ik het benauwd als ik de literatuur over miltrupturen erop nalees. In 20% van de gevallen worden aanvankelijk geen bijzonderheden bij lichamelijk onderzoek gevonden... Ik moet er maar op vertrouwen dat de verpleegkundigen hun werk doen. De volgende
ochtend na de ochtendoverdracht ga ik even langs bij de surgical side, waar de man rustig in zijn bed ligt. Godzijdank.
Een ander voorbeeld. Aan het eind van de middag loop ik nog even langs bij het lab om de uitslagen van de onderzoeken van die dag te bekijken. Als je dat niet doet, worden de uitslagen de volgende ochtend door een verpleegkundige opgehaald en in de statussen gestopt. Als je een goede verpleegkundige hebt, waarschuwt deze je bij afwijkingen, maar het komt regelmatig voor dat je bij een ward round alarmerende uitslagen van onderzoek van twee dagen ervoor tegenkomt.
Een van de patiënten heeft een zorgwekkende uitslag van de ascites tap die Justice gisteren heeft verricht: er worden zeer veel witte bloedcellen gevonden. Gezien het type witte bloedcellen dat verhoogd is, is er waarschijnlijk sprake van een bactiële buikvliesontsteking. Dat betekent dat de patiënt een specifieke combinatie van intraveneuze antibiotica moet. Op de ward vraag ik een verpleegkundige even mee te lopen naar de patiënt om te vertalen. De man ligt met zijn ogen dicht
op bed. Een vrouw zit rustig naast hem. "Mwaswera bwanji?" vraag ik haar. "Ndaswera bwino, kaya inu?" "Ndaswera". Inmiddels kan ik een heel klein beetje Chichewa. "Kun je vragen of hij zijn ogen opendoet?" zeg ik tegen de verpleegkundige. De man blijft met zijn ogen dicht liggen. Ik druk hard op de bovenkant van zijn oogkas. De man kreunt en
beweegt wat met zijn armen, maar zijn ogen blijven gesloten. "Hoe lang ligt hij er al zo bij?" vraag ik de verpleegkundige. Hij brabbelt in onverstaanbaar Chichewa tegen de guardian. "Sinds zondag, zegt ze." Dat kan haast niet. Het is nu donderdag. Waarom weet ik hier niets van? Ondertussen ken ik alle patiënten van de afdeling waarmee het slecht gaat. De verpleegkundigen zien mij meer dan de clinical officers en komen naar mij als ze willen dat er iemand naar de patiënt kijkt.
Haastig blader ik zijn status door. Hij ligt hier bijna twee weken en
is opgenomen wegens geelzucht en algeheel ziekzijn. De gedachte van de medewerker van de spoedeisende hulp was dat het werd veroorzaakt door zijn HIV-medicatie, welke door hem werd stopgezet. Op dag 5 van opname
had ik hem gezien. Hij lag er helder en niet ziek bij, maar voor de
zekerheid had ik een echo en onderzoek naar hepatitis B en C
aangevraagd. De echo liet een kleine lever zien, hepatitis B was
negatief en hepatitis C out of stock. Zelf had ik gedacht aan een
alcoholische levercirrose, maar ik wilde even wachten of de geelzucht niet alsnog wegtrok. Drie dagen geleden schreef de clinical officer 'alert, afebrile'. Bij de ward round van gisteren is niets geschreven over het al dan niet alert zijn van de patiënt.
Ik open zijn ogen. Knalgeel. De combinatie van een kleine lever met een geschiedenis van alcoholgebruik, de bacteriële buikvliesontsteking en verminderd bewustzijn suggereert leverfalen. Maar hoe ga ik dat bevestigen? De noodzakelijke testen hiervoor kunnen ze hier niet doen.
Misschien kunnen ze in Blantyre meer doen? Ik ga met de status naar het kantoor van dr. Chise, die vandaag gelukkig aanwezig is. Nadat hij mijn verhaal heeft aangehoord, zegt hij: "Ik denk ook dat het leverfalen is. Dat kunnen we alleen ondersteunend behandelen. Geef hem een maagsonde, een blaaskatheter en intraveneus vocht en licht de guardians in over de slechte prognose. Ze mogen kiezen of ze hem hier
of thuis laten sterven." Ik slik. Kunnen we dan helemaal niets doen? "Oh, en de gedachte dat de geelzucht door zijn HIV-medicatie kwam, was onjuist. Hij was al drie jaar aan die medicatie." Hoe zou het zijn afgelopen als ze zijn medicatie niet hadden stopgezet?
Inmiddels heb ik 4 weken doorgebracht op de male ward en ontzettend veel meegemaakt. Ik neem patienten op, behandel ze, ontsla ze. Soms sterven ze. Soms sterven ze onnodig. Ik bespreek casussen op de ochtendoverdracht en geef orders aan de verpleegkundigen. Driemaal per week doe ik ward round, vaak samen met een verpleegkundige die vertaalt. Ik doe ascitespuncties en ruggenprikken. Ik voel me een
echte dokter.
Ik vraag me af of mijn collega's zich echte dokters voelen. Soms heb ik het idee dat ze geen idee hebben wat ze aan het doen zijn. Soms heb ik het idee dat het ze niet zoveel kan schelen. In de middag ben ik vaak de enige die op de ward aanwezig is. Hoe zou dat gaan als ik zometeen op de kinderafdeling zit?
terecht gekomen. Gezwollen oog, chest 'NAD', abdomen 'NAD'. NAD betekent 'no abnormalities detected'. Je weet nooit zeker of er ook echt lichamelijk onderzoek verricht is. Belangrijke gegevens als bloeddruk en polsfrequentie missen. Dan maar naar de conclusie en het beleid. Differential diagnosis: traumatic cellulitis. Nooit van gehoord, een traumatische ontsteking. In ieder geval heeft het de medewerker van de spoedeisende hulp niet belet om te behandelen met het zwaarste antibioticum dat ze hier hebben.
Het is 3 uur in de middag en ik ben de enige die nog op de ward is. Ook op de surgical side, waar deze man moet worden opgenomen, zijn geen medical assistents of clinical officers te bekennen. Dan maar Yentl erbij halen, die nu vlakbij op de female ward werkt. Dan kan ik tenminste met iemand overleggen. Nadat we de man hebben nagekeken en geconcludeerd dat hij nu stabiel is, sturen we hem naar de Radiology voor een röntgenfoto en een echo: we moeten in ieder geval uitsluiten
dat er een klaplong of een scheur in de milt (miltruptuur) is, want
dan kan het snel bergafwaarts gaan.
De röntgenfoto is prima, maar bij het verslag van de echo is te lezen dat er vocht in de buikholte te zien is. De lever en milt zijn niet goed te onderscheiden. '? rupture' staat bij de conclusie. Shit. Nog eens de bloeddruk en polsfrequentie meten: die zijn in orde. Wat nu? Als er een miltruptuur is, moet de man met spoed geopereerd worden. Dat doen we hier alleen bij keizersnedes, dus dan moeten we een ambulance naar Blantyre sturen. "Kan ik met iemand overleggen?" vraag ik de verpleegkundige. Ze pakt de telefoon en begint te bellen. Er wordt niet opgenomen en ze probeert een ander nummer. "Ze zeggen dat
er iemand aangewezen moet zijn om te superviseren," zegt ze. Ze weet verder ook niet wie ze moet bellen. Enigszins gefrustreerd loop ik naar de hostels op het ziekenhuisterrein. In zijn kamer vind ik Emmanuel, de intern clinical officer met wie ik vanochtend de ward round deed en die nu tv zit te kijken. Op zijn slippers loopt hij achter me aan naar de ward.
Nadat we de man samen hebben bekeken, zegt hij: "De bloeddruk is nu goed en zijn buik is volledig soepel, dus ik denk niet dat hij een miltruptuur heeft." Zit wat in, maar moeten we de uitslag van de echo helemaal naast ons neerleggen? We besluiten de verpleegkundigen te instrueren om de bloeddruk de komende tijd elk uur te meten, en bij een duidelijke daling de dienstdoende te bellen.
's Avonds krijg ik het benauwd als ik de literatuur over miltrupturen erop nalees. In 20% van de gevallen worden aanvankelijk geen bijzonderheden bij lichamelijk onderzoek gevonden... Ik moet er maar op vertrouwen dat de verpleegkundigen hun werk doen. De volgende
ochtend na de ochtendoverdracht ga ik even langs bij de surgical side, waar de man rustig in zijn bed ligt. Godzijdank.
Een ander voorbeeld. Aan het eind van de middag loop ik nog even langs bij het lab om de uitslagen van de onderzoeken van die dag te bekijken. Als je dat niet doet, worden de uitslagen de volgende ochtend door een verpleegkundige opgehaald en in de statussen gestopt. Als je een goede verpleegkundige hebt, waarschuwt deze je bij afwijkingen, maar het komt regelmatig voor dat je bij een ward round alarmerende uitslagen van onderzoek van twee dagen ervoor tegenkomt.
Een van de patiënten heeft een zorgwekkende uitslag van de ascites tap die Justice gisteren heeft verricht: er worden zeer veel witte bloedcellen gevonden. Gezien het type witte bloedcellen dat verhoogd is, is er waarschijnlijk sprake van een bactiële buikvliesontsteking. Dat betekent dat de patiënt een specifieke combinatie van intraveneuze antibiotica moet. Op de ward vraag ik een verpleegkundige even mee te lopen naar de patiënt om te vertalen. De man ligt met zijn ogen dicht
op bed. Een vrouw zit rustig naast hem. "Mwaswera bwanji?" vraag ik haar. "Ndaswera bwino, kaya inu?" "Ndaswera". Inmiddels kan ik een heel klein beetje Chichewa. "Kun je vragen of hij zijn ogen opendoet?" zeg ik tegen de verpleegkundige. De man blijft met zijn ogen dicht liggen. Ik druk hard op de bovenkant van zijn oogkas. De man kreunt en
beweegt wat met zijn armen, maar zijn ogen blijven gesloten. "Hoe lang ligt hij er al zo bij?" vraag ik de verpleegkundige. Hij brabbelt in onverstaanbaar Chichewa tegen de guardian. "Sinds zondag, zegt ze." Dat kan haast niet. Het is nu donderdag. Waarom weet ik hier niets van? Ondertussen ken ik alle patiënten van de afdeling waarmee het slecht gaat. De verpleegkundigen zien mij meer dan de clinical officers en komen naar mij als ze willen dat er iemand naar de patiënt kijkt.
Haastig blader ik zijn status door. Hij ligt hier bijna twee weken en
is opgenomen wegens geelzucht en algeheel ziekzijn. De gedachte van de medewerker van de spoedeisende hulp was dat het werd veroorzaakt door zijn HIV-medicatie, welke door hem werd stopgezet. Op dag 5 van opname
had ik hem gezien. Hij lag er helder en niet ziek bij, maar voor de
zekerheid had ik een echo en onderzoek naar hepatitis B en C
aangevraagd. De echo liet een kleine lever zien, hepatitis B was
negatief en hepatitis C out of stock. Zelf had ik gedacht aan een
alcoholische levercirrose, maar ik wilde even wachten of de geelzucht niet alsnog wegtrok. Drie dagen geleden schreef de clinical officer 'alert, afebrile'. Bij de ward round van gisteren is niets geschreven over het al dan niet alert zijn van de patiënt.
Ik open zijn ogen. Knalgeel. De combinatie van een kleine lever met een geschiedenis van alcoholgebruik, de bacteriële buikvliesontsteking en verminderd bewustzijn suggereert leverfalen. Maar hoe ga ik dat bevestigen? De noodzakelijke testen hiervoor kunnen ze hier niet doen.
Misschien kunnen ze in Blantyre meer doen? Ik ga met de status naar het kantoor van dr. Chise, die vandaag gelukkig aanwezig is. Nadat hij mijn verhaal heeft aangehoord, zegt hij: "Ik denk ook dat het leverfalen is. Dat kunnen we alleen ondersteunend behandelen. Geef hem een maagsonde, een blaaskatheter en intraveneus vocht en licht de guardians in over de slechte prognose. Ze mogen kiezen of ze hem hier
of thuis laten sterven." Ik slik. Kunnen we dan helemaal niets doen? "Oh, en de gedachte dat de geelzucht door zijn HIV-medicatie kwam, was onjuist. Hij was al drie jaar aan die medicatie." Hoe zou het zijn afgelopen als ze zijn medicatie niet hadden stopgezet?
Inmiddels heb ik 4 weken doorgebracht op de male ward en ontzettend veel meegemaakt. Ik neem patienten op, behandel ze, ontsla ze. Soms sterven ze. Soms sterven ze onnodig. Ik bespreek casussen op de ochtendoverdracht en geef orders aan de verpleegkundigen. Driemaal per week doe ik ward round, vaak samen met een verpleegkundige die vertaalt. Ik doe ascitespuncties en ruggenprikken. Ik voel me een
echte dokter.
Ik vraag me af of mijn collega's zich echte dokters voelen. Soms heb ik het idee dat ze geen idee hebben wat ze aan het doen zijn. Soms heb ik het idee dat het ze niet zoveel kan schelen. In de middag ben ik vaak de enige die op de ward aanwezig is. Hoe zou dat gaan als ik zometeen op de kinderafdeling zit?
-
02 April 2014 - 23:00
Wilna:
Sterven je patienten onnodig door gebrek aan benodigde medicijnen of omdat ze te laat medische hulp krijgen? Wat een frusterende ervaring moet dat zijn! Wij hebben toch maar geluk gehad dat we in een welvarend land geboren zijn....Hoeveel echte dokters zijn er eigenlijk op jouw afdeling? Alleen dokter Chise? Geen wonder dat ze blij zijn met westerse co-assistenten!
Ik vind dat ze maar met jou en Yentl boffen daar! -
03 April 2014 - 07:06
Marieke:
Hoi Guido,
Wat een frustratie! Echt om uit je vel te springen!
Je moet maar zo denken, wees blij dat jij er bent en dat jij op dit moment veel voor iemand kan betekenen.
Vergeet niet dat het onmogelijk is om alles voor te zijn, en dat niet alleen de artsen, maar blijkbaar ook de bewoners het hier normaal vinden om op deze manier behandeld te worden.
Ik vind je verslagen erg leuk om te lezen. Ben ook benieuwd naar de foto's van het ziekenhuis zelf. (Of heb ik ze over het hoofd gezien)
Je bent er alweer ruim een maand! Vergeet niet af en toe te genieten van al het moois verder in Malawi!
Groetjes, Frank, Marit en Marieke -
03 April 2014 - 19:13
Diane Postma:
Hallo Guido en Yentl,
Ja , ja, dat is behoorlijk heftig, wat jullie allemaal mee maken, maar wat ik frustrerend vind, jullie willen al het goede doen, maar het is daar roeien met de riemen, die je hebt.Hulde voor jullie allen, die daar werken. Kunnen jullie er met elkaar goed over praten, dat lijkt mij heel erg belangrijk.
Hoeveel vrije tijd hebben jullie daar eigenlijk? Zorg alsjeblieft ook voor een beetje ontspanning, als het kan!
Ik ben erg benieuwd naar jullie foto's.
Heel veel goeds toegewenst en by the way, ik vind jullie KANJERS!~
Doei Diane -
03 April 2014 - 19:43
Jeanette:
Wat een cultuurschok. Is een ziek mensenleven daar echt zo weinig waard om de juiste aandacht te krijgen? Opgelapt te worden? Deze ervaringen zullen Yentl en jou jullie hele leven bij jullie dragen. Hebben jullie niet een beetje het gevoel door jullie aanwezigheid van drie maanden een druppel te zijn die na jullie vertrek een druppel op een gloeiende plaat bleek te zijn? Opgedampt.
Bedankt voor je verslagen. Ik lees ze aandachtig en soms met grote verbazing. Het ga jullie goed! -
03 April 2014 - 19:53
Laura:
Poeoe wat moeilijk en frustrerend allemaal zeg.. Diep respect voor jullie; ik zou echt gillend gek worden denk ik... Keep up the good work, ze boffen heel erg met jullie!!! -
07 April 2014 - 16:44
Diane Postma:
Hallo Guido,
Ik zit net nog een keertje je verslag te lezen en lees, dat je hierna naar de kinderafdeling gaat. Volgens mij, heb je al het een en ander gehoord door collega's, ik vrees dat het hetzelfde is. Het is gewoon zo jammer, jullie doen je best, men leert ze om te gaan met medische onderzoeken/ handelingen, ze nemen het vaak voor korte tijd over. Ze gaan ook zo anders om met leven en dood. Ouders gaan ook anders om met kinderen, als bij ons. Als een kind daar huilt wordt het vaak niet geaccepteerd. Terwijl men in Nederland probeert een kind te troosten of er over praat, als het pijn heeft of iets anders.
Maar "s Lands wijs 's lands eer er zijn daar totaal andere normen en waarden.
Probeer er door heen te kijken en ik weet zeker de mensen zullen jullie dankbaar zijn, denk daar maar aan. Jullie zijn de "kadootjes voor een gedeelte van Malawi"en na jullie komt er hopenlijk weer een zending kadootjes aan.
Doei Diane -
15 April 2014 - 17:39
Petra Loomans:
Zeker je bent een echte dokter met een groot hart ( en super veel verstand) . Het lijkt mij echt heel moeilijk om tot een diagnose te komen omdat de taal ook nog een grote barrière vormt. Vanaf vandaag ben ik als volger erbij. Goed om je verslagen te lezen. Groetjes Petra
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
